Fotograferen terwijl je slaapt

Fotograferen terwijl je slaapt

Boshut

Al een paar jaar heb ik in een bosgebied op de Veluwe een fotohut staan met een vijver ervoor. Ik fotografeer er vogels, en af en toe een vos of een edelhert die bij de hut langs lopen. Er staat een valcamera bij zodat ik kan zien wat er zoal gebeurt als ik er niet ben.

Regelmatig kwam er ’s nachts een boommarter op de pindakaas af. Op de beelden van de valcamera zag ik hem prachtig weerspiegeld in het water. Gezien de kwaliteit van deze camera in het donker niet zo bijzonder is, wilde ik de boommarter met de 5dmk3 fotograferen. Het beeld had ik al in mijn hoofd, maar moest nog wel gemaakt worden.

De vijver voor de hut was eigenlijk te klein om bijvoorbeeld een eilandje in het midden te maken. Er was dus gewoon wat meer werkruimte nodig om een goede setting te maken voor het fotograferen van de boommarter. De vijver heb ik vergroot naar een oppervlakte van 250 x 375 cm. Diep hoeft zo’n vijver niet te zijn, 10cm is al voldoende. De boommarter bleef ’s nachts op bezoek komen, een enkele keer ook bij daglicht, vroeg in de morgen of laat in de avond. Maar natuurlijk nooit als ik in de hut op hem zat te wachten, ik heb ’s nachts wel eens te vergeefs gepost. Waarschijnlijk rook hij mij en kwam daardoor niet dichterbij.

Flitsers

Doordat de marter meestal in het donker de hut bezocht moest er worden geflitst. Met mijn 3 Canon flitsers, 2 x een 550EX en een 580EX kan de marter wel worden uitgelicht.

De camera en flitser moeten worden geactiveerd als de boommarter er is. De valcamera start als er een beweging is, en maakt dan foto’s of een filmpje zodra een dier in het bereik van die camera komt. Dat kan op een meter afstand zijn maar ook 15 meter verderop. Een dergelijk systeem is niet geschikt om in combinatie met de spiegelreflex camera te gebruiken. In het donker scherpstellen is geen optie, dus moet er op een vast punt scherp gesteld worden. En je moet natuurlijk ook gericht kunnen flitsen.

Triggers

In de handel zijn triggers te koop die een camera kunnen laten afgaan als een infraroodstraal en/of laserstraal wordt onderbroken. Deze worden bijvoorbeeld gebruikt bij het fotograferen van vallende waterdruppels. Hahnel maakt zo’n ding, een Capture Module. Deze module kan de camera maar ook de flitsers op afstand triggeren. Voor de camera en elke flitsers heb je dan ook een ontvanger nodig.

Je kunt instellen hoe lang de camera getriggerd moet worden. Een trigger van 1 seconde geeft bijvoorbeeld 4 opnamen met de 5Dmk3 mits deze op ‘meerdere beelden per seconde staat’. Zo kun je de camera ook 10 beelden achter elkaar laten maken als de laserstraal wordt onderbroken.

Na wat testen met de infraroodzender (Hahnel Capure IR) en de Capture Module Pro, bleek dat infraroodzender alleen op korte afstanden van ongeveer een meter tussen zender en ontvanger werkt. De breedte van de vijver (250 cm) overbruggen werkte niet goed. De Pro module kan je ook activeren met gebruik van een laserstraal. Helaas wordt deze niet geleverd en heb ik zelf een simpele in elkaar gezet. Het vermogen van een penlaser is al voldoende (5 mW). Wordt de laser onderbroken, dan wordt de camera dus getriggerd. Daarvoor heb je ook een Remote Control nodig die je op de flitsschoen van de camera plaatst, en m.b.v. een kabeltje laat je de camera afgaan.

Synchronisatie

Met het triggeren van de flitsers heb ik even zitten worstelen. Als de laserstraal wordt onderbroken wil ik snel een paar opnamen achter elkaar maken. Omdat ik hoop dat de marter bij de eerste flits om zich heen gaat kijken, en er zo een mooier kijkende boommarter wordt gefotografeerd. Dat vereist snelheid en dat ging alleen als ik de flitsers met de camera verbond d.m.v. een flitskabel. Gebruik maken van de master-slave functionateit van de flitsers werkte niet goed. Waarschijnlijk is dit systeem te traag. De flitsers werken op 1/32 van hun vermogen, dus het opladen van de flitser was niet de oorzaak. De master flitser triggert de slave flitsers wel bij de eerste flits, maar niet de flitsen die daar direct op volgen.

Het Hahnel systeem kan de flitsers ook draadloos triggeren door deze te plaatsen op een ontvanger. Maar ook in deze setting komt alleen de eerste flits goed door. De volgende flitsen binnen die ene seconde echter niet. De camera maakt wel meerdere beelden maar de flitsers gaan niet af. Zodoende de flitsers met de camera verbonden door 5 meter lange flitskabels en dan werkt het wel. De camera maakt 4 beelden en de flitsers gaan ook 4 keer af. Op marktplaats nog een andere 550 EX gekocht, een oud type flitser, maar hij werkt nog prima. Deze wil ik gebruiken om de boommarter van achteren uit te lichten zodat de randen van zijn vacht mooi zichtbaar wordt.

De laser

Het lasertje heb ik besteld bij Conrad., welke je aansluit op een batterij of op een accu. De laser moet de hele nacht aan! Ik gebruik daarvoor een 12 V accu. De laser en de ontvanger (Capture Module Pro) moeten natuurlijk goed op elkaar worden afgesteld, wat best een secuur werkje is. Een kleine verandering bij het uitlijnen van de laser geeft een grote verandering in de straalrichting. De laser moet goed worden vastgezet zodat deze niet per ongeluk door bijvoorbeeld een muis uit balans wordt gebracht. De camera wordt dan wel getriggerd, maar daarna niet meer omdat de laser niet meer op de Capture Module Pro schijnt. Het is millimeter werk!

In de praktijk

Zodra ik de techniek voldoende heb getest zet ik de spullen bij de hut op. Hiervoor maak ik gebruik van de Falcon Eyes buisklemmen. Handig en niet duur. De flitsers plaats ik met de klemmen op de rand van de vijver, alsook de laser en de ontvanger. Al gauw blijkt de rand van de vijver niet stabiel genoeg, waardoor de laser toch uit balans wordt gebracht door een vogel of de marter zelf. De ontvanger en de laser dus op aparte paaltjes geplaats. De camera met de 24-70 mm plaats ik vlak boven het water voor een mooie weerspiegeling. Ik stel scherp op de stronk in het water, waar ik natuurlijk wat pindakaas op smeer. De flitsers geven een 1/32 van hun vermogen en met de camera op 500 ISO wordt de marter prima uitgelicht met een 1/250 seconde bij F5. In de avond zet ik alles op scherp, en de volgende ochtend ga ik kijken wat de camera heeft gemaakt en wat er is gefilmd. De valcamera draait namelijk ook mee zodat ik kan zien wat er gebeurt. Hoe de marter komt aanlopen en hoe hij zich gedraagt.

Zo zie ik ook hoe een bosuil uitgebreid een bad neemt aan de rand van de vijver.

De boommarter

De vraag is natuurlijk wat de boommarter er allemaal van vindt. De pindakaas vindt ie prima, maar hij moet wel aan de flitsers wennen. De eerste keren vlucht het dier weg maar blijft op een afstand kijken. Na een paar keer went het flitslicht en blijft de marter zitten eten terwijl hij om zich heen kijkt. Als de marter was blijven weglopen zou ik gestopt zijn met het experiment. Het blijkt dus een kwestie van gewenning. Toch eet ie rustiger zonder het flitslicht en de vraagt rijst dan ook of dit nog wel verantwoord is. Ik denk het wel als ik de filmpjes van de valcamera bekijk, en het feit dat hij weer

terugkomt. Ik ga nog even door met het experiment. Die bosuil lijkt me ook erg leuk om badderend in het water te fotograferen.